بررسی تطبیقی موضوع و ماهیت اجازه و حکم قانون در پرتو سرزنش پذیری اخلاقی
درجه علمی: نشریه علمی
درجه علمی در دسته‌بندی سابق وزارت علوم: علمی-پژوهشی
نویسندگان: کامران محمودیان اصفهانی محمدعلی اردبیلی محمد آشوری نسرین مهرا
منبع: پژوهش حقوق کیفری سال هفتم بهار 1398 شماره 26
کلید واژه ها: حکم قانون اجازه قانون

حوزه های تخصصی:
doi: 10.22054/jclr.2018.19205.1357
شماره صفحات: ۱۰۹ – ۱۳۴
یکی از تعبیرات جدید قانون مجازات اسلامی 1392 درباره علل موجهه جرم «حکم یا اجازه قانون» است. در نوشتار حاضر ضمن توضیح موضوع این موارد، ماهیت علل مزبور را با روشی توصیفی تحلیلی و تطبیقی با نگاهی به حقوق کیفری برخی از کشورهایِ دارای حقوق نوشته (فرانسه، سوریه، لبنان، اردن) ارزیابی نموده و به همین روش دکترینِ یکی دیگر از عوامل اباحه یعنی امر آمر قانونی را در سه تئوری مشهور (اطاعت محض، مسئولیت محض مأمور، رعایت ظواهر قانونی) مورد بازخوانی انتقادی قرار داده ایم. گذشته از این به تحلیل یک نارسایی قانونی در رابطه با ماهیت عوامل نام برده پرداخته ایم ، بدین بیان که در ماده 158 قانون مجازات اسلامی 1392 برای اولین بار بر خلافِ قوانین کیفری پیشین (1304، 1352، 1361 و 1370) از عبارتِ مبهمِ «ارتکاب رفتاری که طبق قانون جرم محسوب می شود، در موارد زیر قابل مجازات نیست…» استفاده شده است ضمن آنکه همین ابهام در قوانین کیفری سوریه، فرانسه